Sztuka zagrabiona 2

Madonna znika pod szklanką kawy

„Znikający w zbożu” nie całkiem znika. Krzyż Czartoryskich odnaleziony w austriackim śmietniku. Dama w żałobie zostaje przy bufecie. Królowa Polskiego Morza wykupiona z niewoli za pięć gęsi i trzy indyki. Jan III Sobieski powieszony przez Niemców w pałacu Bruehla. Najprawdziwszy portret Chopina zagubiony gdzieś po drodze. Pontyfikał wraca zakuty w kajdanki. Makata wykopana spod ziemi wygląda znów jak nowa. Madonna znika pod szklanką kawy, wypływa w Szwajcarii. „Wniebowzięcie” ukryte w marmurach Aszchabadu. „Czytający młodzieniec” ginie w warszawskim getcie, by pojawić się na Łotwie.

Druga, po bestsellerowym „Uprowadzeniu Madonny”, odsłona historii dzieł sztuki z polskich zbiorów - w czasie pokoju i podczas ostatniej wojny. Włodzimierz Kalicki i Monika Kuhnke odtwarzają losy arcydzieł i dzieł naznaczonych przez polską historię.

Opowieści o dziejach dóbr kultury to także opowieści o ludziach: kolekcjonerach za wszelką cenę usiłujących je zdobyć, opętanych żądzą grabieży rabusiach w mundurach i eleganckich garniturach oraz ofiarnych ratownikach, często ryzykujących życie, czasem ginących, by skarby kultury ocalić i o tych, którzy po latach wypatrywali śladów zaginionych dzieł.

Jak Monika Kuhnke, która w internetowym katalogu Polskiego Domu Aukcyjnego „Sztuka” zobaczyła bosego chłopca ze snopem zboża na głowie. Wystawione na licytację arcydzieło Aleksandra Gierymskiego od pół wieku oficjalnie uznawano za zrabowane z polskich kolekcji przez Niemców.

Czy jak antykwariusz Mariusz Pilus, który portret Jana III Sobieskiego znalazł w internetowej ofercie niemieckiego domu aukcyjnego. Oba te dzieła, jak i większość opisanych w tej książce, wróciły do polskich muzeów.