Archiwum
Archiwum
Wystawy czasowe
Zapiski wariatki
Zapiski wariatki to także tytuł debiutanckiej powieści artystki (Znak, 2022). Książka ukazuje doświadczenia odnoszące się do różnych aspektów życia: bycia kobietą, artystką, osobą ze zdiagnozowaną chorobą psychiczną. Prace, które można zobaczyć w Bibliotece MOCAK-u, są ilustracjami do wybranych rozdziałów powieści.
Reporter wojenny Maks Łewin
Pokaz obejmuje zdjęcia wykonane przez Maksa Łewina w latach 2014–2022. Najwcześniejsze dokumentują wydarzenia na Majdanie Niepodległości w Kijowie w 2014 roku, najnowsze – początki agresji rosyjskiej na Ukrainę w 2022 roku. Są zapisem wojennej codzienności ukraińskich żołnierzy i ludności cywilnej, w której widzimy ogromny heroizm i piękne odruchy solidarności.
Polityka w sztuce
Polityka w sztuce to dziesiąta wystawa z flagowej serii MOCAK-u, w której łączymy sztukę z najważniejszymi terminami cywilizacyjnymi. Każda wystawa prezentuje wiele interpretacji i aspektów wybranego tematu. Polityka w sztuce zderzyła się z tragicznym czasem, w którym ambicje polityczne przeistoczyły się w zbrodnię.
Bruno Schulz: Sex-Fiction
Na wystawie pokazujemy kilkadziesiąt rysunków i grafik Brunona Schulza. Przygotowaliśmy również eksperyment z autoportretami. Z większych kompozycji wycięliśmy przedstawienia twarzy artysty i ułożyliśmy w ciągu analizującym jego psychikę.
Życie zapisane w 745 zeszytach
Janina Turek urodziła się w Krakowie w 1921 roku i tutaj też zmarła w roku 2000. Większość swojego życia spędziła na Podgórzu. Na pozór była zwyczajną gospodynią domową. Równocześnie jednak przez 57 lat, w tajemnicy przed najbliższymi, prowadziła dzienniki. Obiektem jej obserwacji była codzienność, najprostsze ludzkie czynności, którym często nie poświęcamy wiele uwagi. Po śmierci Janiny Turek jej dzienniki, pisane niemal przez całe życie i ukryte w mieszkaniu, odnalazła córka. Trzonem wystawy stanie się prezentacja zeszytów, które od 2016 roku znajdują się w Kolekcji MOCAK-u. Ekspozycja będzie uzupełniona o zdjęcia pochodzące z rodzinnego archiwum, jak również, pocztówki oraz filmowy wywiad z córką Janiny Turek.
Erotyczne prowokacje
12 sierpnia 2022 roku zmarła Natalia LL – wybitna współczesna artystka, uznawana za jedną z pionierek sztuki feministycznej. Jej twórczość miała korzenie konceptualne, wpisywała się także w nurt body artu. W Kolekcji MOCAK-u znajduje się ponad 40 prac Natalii LL, pochodzących z lat 1964–1993. Ten zbiór prac nigdy wcześniej nie był prezentowany w MOCAK-u w całości. Wystawa ma więc charakter premierowy, jednak przede wszystkim jest hołdem złożonym wybitnej artystce.
Mieczysław Porębski. Portret mistrza
W dziesiątą rocznicę śmierci Mieczysława Porębskiego w Bibliotece MOCAK-u odbędzie się pokaz zdjęć i portretów przedstawiających tego wybitnego teoretyka, krytyka i historyka sztuki. Zaprezentujemy obiekty pochodzące z Archiwum Muzeum: fotografie z czasów okupacji, zdjęcia rodzinne oraz dokumentacje zagranicznych podróży. Istotną częścią ekspozycji będą wizerunki Profesora wykonane przez zaprzyjaźnionych z nim artystów.
Ta krew jest dla ciebie
Projekt Ta krew jest dla ciebie został zainicjowany przez Franciszka Orłowskiego w 2016 roku. Artysta zaprosił wtedy do oddania krwi osoby mieszkające w Warszawie, a pochodzące z różnych kręgów kulturowych. Pobrana krew trafiła do polskiego banku krwi. Akcja była dokumentowana. Dwa lata później artysta zrealizował taki projekt w ramach festiwalu zorganizowanego przez Konstmuseum w Uppsali. Na wystawie w MOCAK-u pokazujemy trzecią, zrealizowaną w Krakowie i rozszerzoną wersję tego przedsięwzięcia.
W dziesiątą rocznicę śmierci Wisławy Szymborskiej
Ekspozycja, obok wyklejanek poetki, obejmuje wszystkie polskie wydania jej wierszy, wybór tłumaczeń i monografii jej poświęconych, plakaty poetyckie Ryszarda Krynickiego, prywatne memorabilia – w tym medal noblowski – oraz portrety Szymborskiej autorstwa Beaty Stankiewicz, Leszka Sobockiego, Edwarda Dwurnika i Krzysztofa M. Bednarskiego.
Ostatni szwajcarscy ocalali z Holokaustu
Wystawa prezentuje wypowiedzi świadków Zagłady i ich potomków. Pokazujemy 14 portretów wraz z fragmentami osobistych wspomnień o Holokauście. Wystawa piętnuje antysemityzm, którego przejawy nadal widoczne są w wielu krajach. Jej zamiarem jest przekazanie młodemu pokoleniu takich wartości jak tolerancja i otwartość na drugiego.
Artysta jest obecny
Wystawa jest prezentacją strategii artystycznych opartych na użyciu przez twórcę własnego ciała jako środka wyrazu i źródła symboli. Podstawowym polem tego działania jest autoportret. Dalej – badanie wytrzymałości ciała, jego atrakcyjności, oszpeceń i operatywności. Tu najlepiej sprawdzają się malarstwo i performans. Ta sztuka jednoznacznie deklaruje, że podstawowym materiałem i inspiracją w twórczości wizualnej jest człowiek.
![Przemek Matecki, bez tytułu [Michał Anioł], z cyklu //Małe obrazy//, 2016–2018, technika mieszana / płótno, 20 × 20 cm, Kolekcja MOCAK-u12](https://d1uip03pwa14dd.cloudfront.net/system/images/32796/1972a16368_box120.jpg)
Sztuka karmi sztukę
Prace prezentowane na wystawie najczęściej bazują na malarstwie i rzeźbie, ale również na literaturze i filmie. Artyści czerpią ze sztuki dawnej i z dorobku twórców sobie współczesnych. Wybierają dzieła nośne znaczeniowo i wchodzą z nimi w krytyczny lub afirmujący, a czasem humorystyczny dialog. Dokonują reinterpretacji utworów literackich i filmowych. Aktualizują utrwalone schematy ikonograficzne, takie jak pokłon Trzech Króli czy ukrzyżowanie. Tworzą własne warianty arcydzieł.
Muzyka jako zapis. Muzyka jako eksperyment
W Kolekcji MOCAK-u znajduje się kilkadziesiąt partytur muzyki eksperymentalnej. Są to najczęściej notacje muzyczne zapisane w prywatnych językach i przeznaczone dla wykonawców, którzy bezpośrednio współpracują z kompozytorem. Punktem wyjścia tej części ekspozycji są prace pokazywane w Instytutach Polskich w Pradze, Paryżu oraz w londyńskiej Royal Academy of Music. Są to między innymi partytury graficzne Marka Chołoniewskiego, Piotra Grelli-Możejki, Krzysztofa Pendereckiego, Bogusława Schaeffera oraz Ewy Synowiec. Kolejną część ekspozycji stanowią partytury rozumiane szerzej. Są to zapisane i rozrysowane plany akcji i performansów, z których kilka miało miejsce w Krakowie.
Symbole życia po śmierci. Rzeźba komemoratywna Krzysztofa M. Bednarskiego
Wystawa dedykowana dwóm niedawno zmarłym wybitnym twórcom – Krzysztofowi Pendereckiemu i Adamowi Zagajewskiemu. Autorem poświęconych im rzeźb-sarkofagów w Panteonie Narodowym w kościele św. Apostołów Piotra i Pawła jest Krzysztof M. Bednarski. Ekspozycja w MOCAK-u będzie szerszą prezentacją sztuki komemoratywnej tego artysty.
Architektura jako symbol, tekst i tło
Artyści na różne sposoby korzystają z bogactwa zawartych w architekturze znaczeń. Czerpią z jej potencjału symbolicznego. Nawiązują do roli architektury jako tła wydarzeń i towarzysza naszej codzienności. Czynią z niej także wyrafinowane narzędzie komunikacji.
Okładka obca książce. Interwencja w bibliotece
W ramach interwencji artystka nadała starym książkom nowe tytuły i namalowała nowe obwoluty. Tym samym ich treść uległa unieważnieniu. Gest jest radykalny, ale nieostateczny: obwolutę można usunąć i wrócić do pierwotnej zgodności między okładką a zawartością.
Niebo nad Krakowem. LGBT mówi. Dronowy pokaz na Rynku Głównym
Projekt ten jest artystyczną próbą publicznego oddania głosu osobom ze środowisk LGBT. Wykorzystuje się w nim technologię dronów. Urządzenia wyposażono w pary wyświetlaczy ledowych i głośników megafonowych. Na ekranach widzimy ruchy i wyraz oczu osób filmowanych w trakcie nagrywania ich słów, a głośniki emitują ich wypowiedzi. Zapraszamy na publiczne pokazy na Rynku Głównym w Krakowie 24, 25 i 26 września.
Artyści z Krakowa. Generacja 1950–1969
Wystawa prezentuje twórców związanych z Krakowem urodzonych w latach 50. i 60. To trzecia ekspozycja z cyklu zainaugurowanego przez MOCAK w październiku 2015 roku. Celem tej serii jest przegląd sztuki w mieście, które przez wieki było jej stolicą.
Artysta i redaktor
Wystawa Mariana Eilego wpisuje się w cykl prezentujący krakowskich twórców, którzy równocześnie realizowali się w mediach opartych na słowie i obrazie. Celem serii jest przypomnienie twórców – częściowo zapomnianych – których osobowość miała wpływ na życie kulturalne Krakowa. Marian Eile jest w tej grupie postacią najwybitniejszą.
Pieśń ostateczna
Na wystawie Pieśń ostateczna Pawła Althamera i Artura Żmijewskiego prezentujemy wybór 20 kolaży powstałych w latach 2017–2019. Kolaże zbudowane są z fragmentów wyciętych z książek – począwszy od erotycznych i pornograficznych publikacji Taschena przez albumy przyrodoznawcze i anatomiczne po atlasy historyczne i naukowe.
Koła obłędu
Na wystawie prezentujemy trzy instalacje: Wielorównaniowy model sprawy Iana Rossa Baughmana, Rewitalizacja „Błędnego koła” Jacka Malczewskiego (Kolekcja MOCAK-u) oraz Le danse macabre de terrorisme. Najważniejszym aspektem prac Marcina Berdyszaka jest postać ludzka, kontekstualizowana poprzez strój, pozycję, rekwizyty i otoczenie.
Antropocen. Wystawa studentów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie
Prezentowane na wystawie prace wyrażają niepokój oraz utratę poczucia bezpieczeństwa w związku z prognozowaną katastrofą klimatyczną. Natura nie wytrzymuje już ludzkich ambicji i ingerencji. Dlatego artyści próbują wygenerować jej symulację – postprzyrodę, twór odporny na ekspansywność człowieka.
Filozof i fotograf
Ekspozycja wpisuje się w nasz cykl projektów, w których pokazujemy wybitnych poetów, prozaików i myślicieli w innych rolach twórczych – jako malarzy, rysowników, twórców kolaży czy fotografów. Dotychczas odbyły się wystawy między innymi Wisławy Szymborskiej, Zbigniewa Herberta, Joachima Ringelnatza, Leona Chwistka i Herty Müller. Każdej ekspozycji towarzyszy obszerna publikacja analizująca i porównująca różne dziedziny twórczości.
II wojna światowa – dramat, symbol, trauma
Tworząc wystawę na temat II wojny światowej, nie mieliśmy ambicji przedstawienia jej historii. Skupiliśmy się na kilku kwestiach, które szczególnie mocno odcisnęły się w świadomości Polaków. Dziełom sztuki towarzyszą dokumenty, materiały propagandowe i literackie. Na wystawie prezentujemy 39 artystów. Wiele prac pochodzi z Kolekcji MOCAK-u.
Papież
Papież to kolejna wystawa prezentująca różnorodne wypowiedzi artystyczne odnoszące się do biskupa Rzymu. Pierwsza miała miejsce w 2014 roku. Teraz, z okazji stulecia urodzin Karola Wojtyły (1920–2005), Jana Pawła II, Muzeum przygotowało prezentację poświęconą w całości fenomenowi jego osoby.
Ekspozycja prywatna
Twórczość Mikołaja Smoczyńskiego (1955–2009) jest wciąż odkrywana na nowo. Wynika to z ilości materiałów, które pozostały po tym płodnym artyście. Całość jego spuścizny została przekazana MOCAK-owi. Wystawa ma na celu przybliżenie sylwetki jednego z najwybitniejszych polskich twórców. W tym roku obchodzimy 10. rocznicę jego śmierci.
Duchy materii
Wystawa jest kolejną z cyklu indywidualnych prezentacji artystów, których dzieła znajdują się w Kolekcji MOCAK-u. Guida Casaretta interesują wszelkiego rodzaju materie. Morza, góry, kosmos, ale również kamień i drewno. Jego sztuka wydaje się wizjonerska. Artysta analizuje materie Wszechświata, a następnie za pomocą różnorodnych mediów tworzy ich atrapy.
Jestem ranny człowiek. Pisarz, aktor, malarz
Na wystawie prezentujemy kilkadziesiąt prac Wiesława Dymnego – obrazy, rysunki, kolaże, projekty okładek książek, plansze scenograficzne oraz fotografie wybrane z ogromnej spuścizny po artyście. W większości są one niedatowane, powstawały w formie szkiców na tym, co artysta w danym momencie miał pod ręką. Swoją twórczość traktował pobłażliwie, rozdawał znajomym, nie dbał o nią, ponieważ dla niego jej rola kończyła się w momencie, gdy praca została wykonana.
Wchodzę w każdą rzeczywistość
Wystawa z okazji 60. urodzin artysty. To pierwsza tak szeroka prezentacja wybranych prac Shinjiego Ogawy znajdujących się w Kolekcji MOCAK-u. Została ona uzupełniona o dzieła wypożyczone od artysty i z kolekcji prywatnych (Mizuho Ogawy, Seiichiego Yoschina oraz STANDING PINE).
Wymazać hańbę! Artyści z kolekcji Sachsenhausen
Na wystawie pokazujemy prace byłych więźniów obozów koncentracyjnych Oranienburg i Sachsenhausen. Narracja ekspozycji opiera się nie tylko na pracach powstałych w trakcie uwięzienia, ale również stworzonych przed wojną oraz po wyzwoleniu, niezwiązanych z przeżyciami obozowymi. Częścią wystawy są materiały multimedialne, fotografie i archiwalia.
Natura w sztuce
Na wystawie Natura w sztuce pokazujemy współczesne prace ponad 70 artystów z wielu krajów, wykonane w takich technikach, jak malarstwo, fotografia, wideo, obiekt i instalacja. Ekspozycja została podzielona na pięć części: Piękno, Ekologia, Konfrontacja, Materia i Symbol.
Dziesięciu Żydów, którzy rozsławili Polskę
Seria obrazów Beaty Stankiewicz pod tytułem Dziesięciu Żydów, którzy rozsławili Polskę otwarcie nawiązuje do pracy Andy’ego Warhola Dziesięć portretów Żydów XX wieku. Oba cykle prezentują postaci, których sława i wielkość były silniejsze niż pochodzenie. Artyści sugerują – i jest w tym pewna gorycz – że uprzedzenia wobec Żydów może stłumić jedynie ich genialność.
Tam gdzie nie można mówić. Słowo jako obraz, obraz jako słowo
Na wystawie pokazujemy kilkadziesiąt kolaży laureatki Literackiej Nagrody Nobla Herty Müller, powstałych w latach 2005–2018. To pierwsza prezentacja tych prac w muzeum sztuki współczesnej.
Młodzi z łódzkiej Szkoły Filmowej
Na wystawie pokażemy etiudy końcoworoczne studentów Wydziału Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej Szkoły Filmowej w Łodzi, które powstały w pracowni filmu dokumentalnego Grażyny Kędzielawskiej i Marii Zmarz-Koczanowicz prowadzonej na pierwszym roku.
![Dana Arieli, //Kraków//, z cyklu //Phantom Project// [2009–], 2015, fotografia cyfrowa, 50 × 75 cm, courtesy D. Arieli, http://phantoms.photography 35](https://d1uip03pwa14dd.cloudfront.net/system/images/27162/24e5177cc7_box120.jpg)
Polski fantom
W Bibliotece MOCAK-u prezentujemy wybór fotografii Dany Arieli z cyklu Polski fantom. Wystawa składa się z pięciu części (Warszawa, Nowa Huta, Kraków, Auschwitz, Kielce). Współcześnie wykonane zdjęcia dotyczą obiektów, przestrzeni i miejsc związanych z okresem II wojny światowej i Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Przemoc i pamięć
Ekspozycja prezentuje archiwalne materiały fotograficzne pochodzące z sekcji rasowej i ludoznawczej oraz sekcji krajobrazu Institut für Deutsche Ostarbeit (IDO), które obecnie znajdują się w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ oraz Archiwum UJ. Powstałe podczas II wojny światowej fotografie, odnoszące się głównie do górali podhalańskich i Łemków, wkomponowane zostały w symboliczną formę ikonostasu karpackiego.
LEBENSMITTEL
Projekt książki i wystawy LEBENSMITTEL (Produkty spożywcze) Michaela Schmidta, fotografa urodzonego w roku 1945 w Berlinie, obejmuje 177 zdjęć. Powstał w latach 2006–2010 podczas jego 26 podróży po Niemczech, Norwegii, Holandii, Austrii, Włoszech i Hiszpanii. W ich trakcie Schmidt fotografował tuczarnie, ubojnie, hodowle ryb i uprawy szklarniowe, plantacje owoców i warzyw, wytwórnie makaronu i sera, a także zakłady przetwórstwa mięsa, ziemniaków i owadów.
Pompier, błoto, socrokoko
Anna Orłowska, która swój ostatni projekt (Futerał, 2018) poświęciła polskim pałacom, jako punkt wyjścia wystawy wybrała nowohucki „pałac dożów”, czyli centrum administracyjne niegdysiejszej Huty imienia Lenina. Artystka sfotografowała również dworek Jana Matejki, stojący około kilometra dalej. Fizyczna bliskość tych budowli, należących do różnych epok, stała się pretekstem do zastanowienia nad mentalnym i formalnym pokrewieństwem sztuki największego polskiego pompiera z socrealizmem.
Przychodnia
Prezentowane na wystawie materiały pochodzą ze spektaklu Łukasza Surowca Przychodnia, zrealizowanego pod koniec października 2016 roku w Poznaniu. Jego bohaterami stali się nieuleczalnie chorzy czynni alkoholicy, przeważnie bezdomni, którzy ze względu na swoją sytuację życiową i wymagania stawiane przez system nie mogli podjąć skutecznej terapii.
Wystawy stałe
Ruch jako materia sztuki (Kolekcja MOCAK-u)
Na najnowszej wystawie Kolekcji MOCAK-u pokazujemy wybrane obiekty i instalacje, w których szczególną rolę odgrywa ruch. We wszystkich pracach pełni on funkcję narzędzia spajającego przekaz i kreującego sens. Dzięki temu ruch staje się niemal obiektem. Zgodnie z Einsteinowską teorią energia zamienia się w materię.
Design symboliczny (Kolekcja MOCAK-u)
Artyści wszędzie szukają możliwości uprawiania sztuki. Znaleźli je również na polu architektury i designu. Tradycyjnie te dziedziny są podporządkowane funkcji. Inwencja twórcza projektanta wpisuje się w nadrzędną zasadę użyteczności. Współcześni artyści wykorzystują relację inwencja – funkcja w sposób szczególnie przewrotny. Odrzucają całkowicie – z pewnymi wyjątkami – funkcję praktyczną, natomiast wykorzystują jej symbolikę. Rzeczy zaczynają łudzić swoją praktycznością i równocześnie na nią nie pozwalać. Dzięki temu pojawia się przestrzeń rozgrywek ideowych.
Projekty
Czwartki z Kolekcją
Czwartki z Kolekcją to długofalowy projekt, w ramach którego w każdy czwartek w sali audiowizualnej Muzeum można zobaczyć wybrane prace wideo z Kolekcji MOCAK-u. W czwartek wstęp na wystawę Kolekcji MOCAK-u jest darmowy.
Wystawy zewnętrzne
Natura – materiał twórczy. Kolekcja MOCAK-u w Wilnie
W dniach 15–17 października odbędą się Międzynarodowe Targi Sztuki ArtVilnius’21. Jest to największe tego rodzaju wydarzenie w krajach bałtyckich. Podobnie jak w poprzednich latach towarzyszy mu specjalny program wystawienniczy, w którego ramach MOCAK po raz szósty został zaproszony do przygotowania ekspozycji na bazie swoich zbiorów. Wystawa ukazuje twórczy potencjał natury.
Partytura i ogród. Muzyka wobec obrazu, ogród wobec muzyki
Wystawa proponuje wgląd w myślenie o muzyce i ogrodzie. Obejmuje prywatne szkice – tak zwane prepartytury Krzysztofa Pendereckiego – oraz rysunkowe koncepcje ogrodu. Na drugą część wystawy składają się portrety kompozytora autorstwa Beaty Stankiewicz, Marcina Maciejowskiego, Bartka Materki, fotografie Mariana Eilego oraz dokumentacja fotograficzna parku w Lusławicach.
Artysta jest obecny. Kolekcja MOCAK-u w Wilnie
Na wystawie Artysta jest obecny zostaną pokazane fotografie oraz wideo, w których pojawiają się wizerunki twórców. Prezentowane prace skupiają się na różnych modelach kobiecości, roli kobiety w społeczeństwie, macierzyństwie, relacjach rodzinnych oraz problematyce tradycyjnego modelu rodziny.
David Olère. Ocalały z krematorium III
Wystawa David Olère. Überlebender des Krematorium III (David Olère. Ocalały z krematorium III), której organizatorami są Centrum Sztuk Prześladowanych w Solingen oraz Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, powstała we współpracy z MOCAK-iem, Yad Vashem, Rundfunk Berlin-Brandenburg oraz Uniwersytetem w Osnabrück.
Genialny chuligan
Na wystawie, kuratorowanej przez Marię Annę Potocką, zaprezentowane zostaną prace powstałe w ramach działalności słynnej Firmy Portretowej artysty oraz cykle aranżowanych autoportretów fotograficznych.
Genialny psychoholik
Na wystawie, kuratorowanej przez Marię Annę Potocką, zaprezentowane zostaną prace powstałe w ramach działalności słynnej Firmy Portretowej artysty oraz cykle aranżowanych autoportretów fotograficznych.
Im Heimweh ist ein blauer Saal
Na współorganizowanej przez MOCAK wystawie w Centrum Sztuk Prześladowanych w Solingen pokażemy 220 kolaży Herty Müller. Prezentacja towarzyszy premierze książki Im Heimweh ist ein blauer Saal, wydanej przez Hanser-Verlag.
Artysta na polu sztuki. Kolekcja MOCAK-u w Wilnie
W dniach 30 maja – 2 czerwca 2019 roku odbywa się jubileuszowa, 10. edycja Międzynarodowych Targów Sztuki Współczesnej ArtVilnius’19. Towarzyszy jej specjalny program wystawienniczy, w ramach którego MOCAK po raz czwarty prezentuje część swoich zbiorów.