MOCAK Forum nr 3/2012 [5]
MOCAK Forum nr 3/2012 [5]

Kup drukowaną wersję MOCAK Forum
Spis treści
- Wstęp
- Obrazowanie słów - Roma Sendyka
- Obraz i Słowo
- Czas tekstoobrazów - Roma Sendyka
- Perpetuum mobile Kolář - Hanna Marciniak
- Hipertekst i przyszłość słów - Simon Morley
- Rozmowy
- Wierzę w książki - z Sebastianem Cichockim o sztuce zamkniętej w książkach rozmawia Katarzyna Wąs
- Malowanie słów - z Pawłem Susidem o typografii, sztuce i popkulturze rozmawiają Zofia Kerneder i Anna Sulich-Liga
- Czeski fenomen - z Andrzejem S. Jagodzińskim o czeskiej kulturze i tożsamości rozmawia Łukasz Grzesiczak
- Esej wizualny
- W rysowaniu jest coś z notowania - z Olą Cieślak rozmawia Małgorzata Kuśnierz
- Teksty
- Słowa-obrazy - Maria Anna Potocka
- Zaniki pamięci na pograniczu - Sebastian Frąckiewicz
- Powieść graficzna. Anachronizm czy przyszłość? - Łukasz Gazur
- Teksty kultury? Kilka słów o twórczości Rafała Bujnowskiego, Marcina Maciejowskiego i Wilhelma Sasnala - Magdalena Mazik
- Znaki pisma w architekturze - Celina Bukowy
- Felieton
- Transgresja lemura - Jaś Kapela
- Edukatornia
- Obrazy do czytania, książki do oglądania - Elżbieta Sala
- Twarda sztuka. O książkach dla najmłodszych z najmłodszych - Małgorzata Kuśnierz
- Przedmiot nieoczywisty - Maria Wegenke
- Plath i Hughes dla dzieci - Kamila Kowerska
- Recenzje
- Wreszcie nowa typografia - Artur Frankowski, Magdalena Frankowska
- Kartografia nieznanych przestrzeni - Szymon Maliborski
- Obrazy dwuznaczne - Łukasz Zaremba
- W MOCAK-u
- Ugryźć książkę - Emilia Pawłusz
OBRAZ I SŁOWO
Jeszcze niedawno wydawało się, że między słowem a obrazem jest jakaś „zła krew”. Uważane za konkurencyjne kanały informacji, tekst i przedstawienie wizualne, opisywano jako skrajnie antagonistycznych konkurentów – jak dwie siły niemogące istnieć obok siebie, przy czym jedna z nich (łatwo zgadywać – która) miała być skazana na totalną destrukcję. Nawet ostrożni optymiści przewidywali, że nadmiar obrazów pogrąży Galaktykę Gutenberga w odmętach społecznej niepamięci. Tymczasem rzeczy skomplikowały się w bardzo interesujący sposób, czemu dają wyraz autorzy najnowszego numeru „MOCAK Forum”.
Literatura zaczyna coraz odważniej myśleć o sobie jako o zjawisku mającym „ciało”, nie tylko ducha. Fizyczny kształt litery, techniki druku, myślenie typograficzne wpływają na sposób percepcji tekstu (lekcja Jana Tschicholda przypomniana przez łódzkie wydawnictwo Recto Verso, omówiona przez Magdalenę i Artura Frankowskich), o czym jeszcze pewnie przyjdzie nam dowiedzieć się więcej wraz z rozwojem kognitywistyki i neuronauki. Książka jako obiekt fizyczny jest brana do ręki dużo bardziej świadomie, odkąd używamy edytorów tekstu i czytujemy e-booki. Sensualność lektury: dotknięcie tomu w formie kodeksu, przewracanie kartek, zapach farby drukarskiej powoli stają się czymś odświętnym, specjalnym, skojarzonym z momentem wyzwolenia od nieustannego „muszę” późnonowoczesnej rozpędzonej rzeczywistości. Odkąd czytniki książek zaczęły symulować dźwięk i widok przerzucanych kartek, wiemy już, jak bardzo za tym tęskniliśmy, naciskając na klawiaturze klawisz scroll down. Przyjemność tekstu okazuje się nie jedyną jouissance czytelnika, o czym przekonali się uczestnicy akcji Powrót książki (szczegóły w tekstach Emilii Pawłusz i Elżbiety Sali) przetwarzający w rozmaite sposoby tradycyjną interakcję z zadrukowanym tomem.
Roma Sendyka
(redaktor numeru)
Dofinansowano ze środków
Ministerstwa Kultury
i Dziedzictwa Narodowego