Mitologie

Roland Barthes (1915-1980), wszechstronny francuski interpretator kultury, przez kilka dekad XX wieku grał rolę Wielkiego Inspiratora. Choć nie stworzył żadnej określonej teorii, a jego kariera akademicka przez większość życia błądziła opłotkami, pozostawił po sobie pewne idee, z których obficie czerpano, by wspomnieć choćby "śmierć autora". Mitologie, jedna z pierwszych jego książek (1957), tropią "mity codzienności", jakie ("mieszczańska", tj. osadzona w kulturze) społeczność nieustannie produkuje, świat bowiem "jest nieskończenie wyzywający". Wszystko "obraca się w mit" w specyficznym sensie tego pojęcia. Dla Barthes'a mit nie jest jakąś fundamentalną opowieścią, lecz nową jednostką sensu nadbudowaną nad zwykłymi znaczeniami. Stanowi wypowiedź, choć niekoniecznie językową - może być rzeczą, fotografią, tekstem. Ważne, że tworzy wtórne, nadbudowane znaczenia. Są one "stosowne" w życiu, przenikają je i nawet dominują. W interpretacji Barthes'a unaturalniają i oswajają historyczną rzeczywistość. Zarazem od tego wczesnego rozpoznania mityczności naszego życia był już tylko krok do postrukturalistyczych symulaków, imitacji i irrealności. Mitologie są w tym sensie kanonem w historii humanistyki drugiej połowy XX wieku, a zarazem błyskotliwie, czasem anegdotycznie ukazaną panoramą współczesnej codzienności.